Đa phần những người cao tuổi đều sẽ gặp các vấn đề về sức khỏe bởi tất cả cơ quan và tế bào đều bị lão hóa. Một trong những căn bệnh hay gặp nhất ở người già đó là mất ngủ, ít ngủ hoặc khó ngủ. Bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn khiến cuộc sống và sinh hoạt của người già bị đảo lộn. Nguyên nhân và cách khắc phục bệnh mất ngủ ở người già sẽ là nội dung của bài viết sau.
Mất ngủ ở người già được định nghĩa như thế nào?
Mất ngủ ở người già được định nghĩa là ngủ ít hơn so với bình thường từ hai tiếng trở lên mỗi ngày. Mất ngủ biểu hiện ở nhiều mức độ như khó vào giấc, khó giữ giấc ngủ hay ngủ ít. Đây là những biểu hiện hay gặp nhất khi mắc bệnh mất ngủ ở người già. Nếu những triệu chứng trên xảy ra thường xuyên và kéo dài trong một thời gian sẽ thành mã tính, gây ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe của người già.
Người cao tuổi cần được ngủ đủ từ 6-8h mỗi ngày. Đây là thời gian cần thiết nhất để các cơ quan của người già được nghỉ ngơi đầy đủ. Tuy nhiên, theo như nghiên cứu có đến 60% người cao tuổi có những biểu hiện của bệnh mất ngủ, đặc biệt là sau tuổi 65. đây là con số đáng báo động và là yếu tố dẫn đến việc làm giảm tuổi thọ của người già. Chính vì thế, hãy điều trị căn bệnh này ngay từ ban đầu để có cuộc sống chất lượng hơn.
Nguyên nhân mất ngủ ở người già
Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn tới bệnh mất ngủ ở người già. Hiểu rõ được nguyên nhân, chúng ta mới có cách xử lý bệnh này triệt để được. Một số nguyên nhân gây mất ngủ ở người già hay gặp nhất đó là:
Mất ngủ ở người già do các bệnh lý nội khoa
Người già thường hay mắc các bệnh lý nội khoa khác nhau. Bệnh này có thể làm mắc hoặc nặng hơn các bệnh khác. Có nhiều bệnh lý nội khoa có liên quan và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ ở người già, Trong số đó các bệnh lý về cơ xương khớp là nguyên nhân hàng đầu. Vào ban đêm, nhiệt độ môi trường xuống thấp, các cơ xương được nghỉ ngơi nên sẽ khiến các cơn đau nhức tái phát mạnh hơn dẫn đến mất ngủ. Bởi vậy, mà những người bị bệnh cơ xương khớp mãn tính thường sẽ có kèm theo tình trạng mất ngủ.
Ngoài ra, một số bệnh về đường hô hấp như hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ho hay các bệnh về tiêu hóa và thận cũng khiến giấc ngủ bị rối loạn, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người già.
Trong một nghiên cứu mới nhất liên quan đến giấc ngủ ở người già, các nhà khoa học đã đưa ra được kết luận những người có vấn đề về giấc ngủ thường có bệnh lý đi kèm và ít vận động. Những bệnh nội khoa hay gặp có rối loạn về giấc ngủ bao gồm Alzheimer, Parkingson, bệnh về tim mạch, hô hấp, rối loạn đi tiểu,….
Mất ngủ tiên phát ở người già
Nguyên ngân này cũng không hiếm gặp khi mắc bệnh mất ngủ ở người già. Có nhiều bệnh nhân là người già không hiểu tại sao tự dưng bản thân lại bị rối loạn giấc ngủ. Trên thực tế thì đây là hệ quả của việc suy giảm chức năng thường thấy ở người già. Khi càng có tuổi, các tế bào dần bị hủy hoại mà không thể thay mới trong đó có tế bào thần kinh, nơi đảm nhiệm chức năng điều hòa giấc ngủ. Những tế bào này bị mất đi khiến giấc ngủ chập chờn, khó đi vào giấc hoặc đang ngủ thì giật mình tỉnh dậy rồi không thể ngủ tiếp được.
Hơn thế nữa, nhiều người già có sự thay đổi về chế độ sinh hoạt từ đó giác ngủ cũng bị ảnh hưởng. Ngủ ngày nhiều nên ban đêm sẽ khó ngủ hoặc thường xuyên ngủ gà ngủ gật. Một số người còn có hội chứng ngưng thở khi ngủ khiến hơi thở bị gián đoạn trong lúc ngủ. Hội chứng này sẽ làm cho người già phải tỉnh giấc, giấc ngủ bị rối loạn là vì vậy.
Mất ngủ ở người già do các bệnh lý về tâm thần kinh
Khi đã có vấn đề về tâm thần kinh thì giấc ngủ của người già sẽ bị ảnh hưởng dù ít hay nhiều. Mất ngủ ở người già do các bệnh lý về tâm thần kinh thường khó bắt đâù giấc ngủ, hay bị thức giấc sớm và có hiện tượng ngủ ngày liên tực. Ngoài ra, một số bệnh tâm thần kinh còn có triệu chứng kích động dẫn tới mất ngủ ở người già.
Trầm cảm là căn bệnh có yếu tố nguy cơ khá cao dẫn tới mất ngủ ở người già. Theo thống kê, có tới 30% người già ở cộng đồng và 50% ở các viện dưỡng lão có biểu hiện trầm cảm và mất ngủ. Mất ngủ ở người già do trầm cảm thường vì lo lắng, suy nghĩ nhiều, trằn trọc không ngủ được vào ban đêm hoặc ngủ quá nhiều vào ban ngày.
Một số rối loạn tâm thần khác khiến giấc ngủ không chất lượng như lo âu quá mức (sợ mất uy tín, sợ bị nói xấu, sợ bị hại,…), sa sút trí tuệ.
Mất ngủ ở người già do dùng thuốc
Vì có nhiều vấn đề về sức khỏe nên người già sẽ phải dùng thuốc thường xuyên. Tuy nhiên, có nhiều loại thuốc có tác dụng phụ ảnh hưởng đến giấc ngủ của người già. Đó là các thuốc corticoid, nội tiết tố, thuốc chống trầm cảm, thuốc chẹn beta giao cảm, thuốc hạ huyết áp,… Những thuốc này thường sẽ khiến giấc ngủ bị ngắn hơn bình thường.
Ngoài ra, việc lạm dụng thuốc ngủ như seduxen sẽ khiến cơ thể lệ thuộc vào thuốc, khiến giấc ngủ không được ổn định, tinh thần không được tỉnh táo.
>> Xem thêm:
Mất ngủ ở người già do nguyên nhân khác
Người già đã khó ngủ là vậy nhưng cũng thường ngủ không sâu giấc. Chính vì vậy, chỉ cần một tiếng ồn nhỏ của môi trường xung quanh cũng có thể khiến họ bị mất ngủ. Những yếu tố về không gian ngủ như chật chội, nóng bức, ồn ào, thiếu trong lành có thể khiến người già mất ngủ.
Bên cạnh đó, việc mất ngủ ở người già còn có thể do chế độ ăn uống sinh hoạt không hợp lý. Ăn nhiều đồ bổ dưỡng, dùng các chất kích thích, ăn ngủ không đúng giờ là nguyên nhân gây mất ngủ ở người già.
Cách khắc phục bệnh mất ngủ ở người già
Tập thể dục thể thao đều đặn
Thể dục thể thao không chỉ nâng cao sức khỏe mà còn khiến cơ thể được thư giãn từ đó có được giác ngủ chất lượng hơn. Nên tập thới quen rèn luyện cơ thể đều đặn hằng ngày( không nên tập nhiều sau 6h tối vì cơ thể sẽ bị mệt mỏi quá độ). Có thể chọn cho người già những bài tập thể dục, thể thao nhẹ nhàng như đạp xe, khiêu vũ, tập yoga cho người già. Những bộ môn này đều sẽ giúp ích cho cơ thể của người già.
Ăn uống hợp lý
Chế độ ăn uống ở người già cần được chú ý để bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết. Bữa ăn hằng ngày phải bảo đảm đủ các chất cần thiết như đạm, đường và mỡ. Đây là những chất cần thiết để tất cả các cơ quan được hoạt động đều đặn và đúng. Ngoài ra, người già cũng nên ăn những thức ăn dễ tiêu hóa có chứa nhiều vitamin và chất xơ.
Ngươi già tuyệt đối không sử dụng chất kích thích như cà phê, rượu, thuốc lá vào buổi chiều tối. Những chất này sẽ khiến não bộ hưng phấn khó đi vào giấc ngủ. Cũng không nên ăn quá no vào buổi tối, giấc ngủ sẽ bị ảnh hưởng. Nên ăn bữa cuối cùng trước giờ đi ngủ khoảng 3 tiếng là tốt nhất.
Tạo một không gian ngủ yên tĩnh, thoáng đãng
Nên tạo cho người già một không gian thật yên tĩnh và thoáng đãng để có thể ngủ tốt hơn. Không gian ấy phải có đầy đủ các yếu tố về ánh sáng, tiếng ồn, nhiệt độ và không khí. Trong phòng ngủ không nên để quá nhiều những vật dụng hoặc làm các công việc khác.
Nên tránh tối đa hiện tượng môi trường phòng ngủ có mùi hoặc không thoải mái như cãi nhau, ồn ào,…Trang trí phòng ngủ của người già cũng đừng quá diêm dúa, màu sắc sẽ khiến cho các giác quan bị ảnh hưởng.
Không nên nghĩ quá nhiều vào buổi tối
Khi xong các công việc của một ngày nên dành thời gian để suy nghĩ, tìm cách giả quyết các vấn đề còn sót lại trong ngày. Người già thường sẽ hay bắt đầu suy nghĩ về cuộc sống khi đi ngủ nên giấc ngủ bị ảnh hưởng nhiều. Muốn có giấc ngủ tốt hơn hãy tránh được căng thẳng hoặc hưng phấn trước khi ngủ. Nên đi ngủ ngay khi cơ thể buồn ngủ. Muốn có một giấc ngủ ngon hãy tăng nhiệt độ phòng và tắm bằng nước nóng để các cơ quan được thư giãn hơn.
Tạo thói quen đi ngủ đúng giờ
Ngủ đúng giờ là một thói quen cực tốt có thể khắc phục tình trạng mất ngủ ở người già. Người già nên tập cho bản thân một khung giwof đi ngủ cố định. Có như vậy thì cơ thể mới thích ứng và có cảm giác buồn ngủ khi đến giờ đó. Cũng không nên quá lo lắng khi bị mất ngủ ở người già vì như vậy bệnh sẽ nặng thêm.
Khi tỉnh dậy vào buổi sáng người già đừng nên nằm lại quá lâu mà nên dậy tập thể dục hoặc hoạt động nhẹ nhàng để cơ thể thoải mái hơn.
Mất ngủ ở người già không phải bệnh lý hiếm gặp. Hiểu về nó và biết cách khắc phục sẽ giúp cho cuộc sống của người già trở nên vui vẻ và tích cực hơn. Hãy để người già có được một sức khỏe tốt và cuộc sống hạnh phúc nhất có thể.